Na wstępie muszę podkreślić, że przepisy polskiego prawa nie przewidują instytucji urlopu macierzyńskiego dla samozatrudnionych. Jednak przedsiębiorca na zasadach analogicznych jak pracownik, skorzystać może z przysługującego z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego - nie należy jednak utożsamiać urlopu macierzyńskiego z zasiłkiem macierzyńskim. Są to dwie odrębne instytucje. Pobieranie zasiłku macierzyńskiego nie wyklucza prowadzenia w tym czasie własnej działalności. Od decyzji samej matki – przedsiębiorcy zależy, czy kontynuować będzie działalność i uzyskiwać przychody, czy postanowi ją zawiesić.
JAK UZYSKAĆ ZASIŁEK MACIERZYŃSKI?
Możliwość skorzystania z zasiłku zawsze uzależniona jest od objęcia ubezpieczeniem chorobowym i opłacania składek z tego tytułu. Dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą, w przeciwieństwie do pracowników – objęcie tym ubezpieczeniem jest dobrowolne. Mogą one przystąpić do niego w dowolnym momencie prowadzenia działalności. Matka prowadząca własną działalność może skorzystać z niego już po pierwszym dniu opłacania składki chorobowej – bez konieczności podlegania wcześniej co najmniej 90 dni nieprzerwanemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Jakich formalności należy dopełnić? Otrzymanie zasiłku macierzyńskiego wymaga uprzedniego złożenia:
- wniosku o jego wypłatę,
- skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka i
- zaświadczenia płatnika składek na druku ZUS Z-3
dokumenty należy złożyć we właściwej dla siedziby płatnika jednostce organizacyjnej ZUS.
SKŁADKI
Zasiłek macierzyński przedsiębiorcy zwalnia z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy - podczas urlopu macierzyńskiego osoba prowadząca działalność podlega obowiązkowo wyłącznie pod ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast, w razie zawieszenia działalności w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego, nie ma konieczności opłacania zarówno składek na ubezpieczenia społeczne, jak i zdrowotne w tym okresie.
Jeżeli przedsiębiorca opłacał dotychczas składki na ubezpieczenia społeczne, w dniu otrzymania zasiłku macierzyńskiego powinien sporządzić wyrejestrowanie z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA. Datą ustania ubezpieczeń będzie dzień urodzenia dziecka/ci. Kod przyczyny wyrejestrowania to 600 - inna przyczyna wyrejestrowania. Następnie nalezy dokonać zgłoszenia deklaracji wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.
Wszystkie wygenerowane deklaracje nalezy przekazać do ZUSu w terminie 7 dni od daty wyrejestrowania/zgłoszenia.
Przedsiębiorca, którego zasiłek macierzyński obliczony został w kwocie niższej niż 1000 zł netto, może liczyć na podwyższenie zasiłku do tej kwoty, jest to tzw. świadczenie rodzicielskie. Zasada ta dotyczy głównie przedsiębiorców opłacających tzw. preferencyjny (mały) ZUS. W takiej sytuacji są oni zwolnieni z opłacania składki zdrowotnej.
NALEŻY PAMIĘTAĆ jednak, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych – jako organ wypłacający świadczenie – ma uprawnienie do weryfikacji, czy istnieje podstawa do wypłaty zasiłku - ma prawo do kontroli. Bowiem tylko faktycznie prowadzona działalność gospodarcza stanowi podstawę do ubezpieczeń, a co za tym idzie, i wypłaty wynikających z nich świadczeń. Jeżeli ZUS uzna działalność za prowadzoną w celu wyłudzienia świadczeń to może zastosować sankcie w postaci nie tylko wstrzymania wypłaty świadczenia, ale również konieczność zwrotu pobranych dotychczas z tego tytułu kwot.
WAŻNE ! Jeżeli krótko powadzisz działalność gospodarczą - zbieraj dowody faktycznego prowadzenia działalności. Nie tylko faktury i paragony (które i tak musisz posiadać do celów skarbowych) ale także potwierdzenia działalności służących do pozyskiwania klientów (reklamy, posty, działalność marketingowa w szerokim ujęciu, rozmowy z kontrahentami). Wszystkie dowody przydadzą się do sporządzenia odwołania ode decyzji ZUS w celu udowodnienia, że działalność gospodarcza nie miała na celu wyłudzenia świadczeń.
Czy korzystanie z zasiłku macierzyńskiego powoduje konieczność zawieszenia działalności gospodarczej? NIE. Jednakże w niektóych przypadkach zawieszenie działalności będzie korzystne ze względu na brak konieczności opłacania składki zdrowotnej.
