Od listopada 2023 r. rodzice nie będą potrzebować zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu dzieci. Prezydent podpisał ustawę.
Za sprawą ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa), podpisanej przez Prezydenta w dniu 2 sierpnia, prawo spadkowe przeszło dużą – i bardzo potrzebną – zmianę, która niewątpliwie ułatwi życie nie jednym rodzicom. Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy, zainicjowane zmiany będące swoistym odformalizowaniem składania w imieniu dzieci oświadczeń o odrzuceniu spadku wynikają ze względów słuszności i ochrony praw małoletnich. Nowe prawo spadkowe w 2023 roku zmodyfikowało najważniejsze akty prawne dotyczące postępowania spadkowego, czyli: Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: kro)i Kodeks postępowania cywilnego.
Zgodnie z nowo dodanym § 4 art. 101 kro: jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku – jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka. W braku porozumienia rodziców stosuje się przepis § 3.
Co to oznacza w praktyce dla rodziców?
Jeśli dziecko zostało spadkobiercą dlatego, że jego rodzic odrzucił spadek, a:
- Rodzic chcący złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka posiada w tym zakresie władze rodzicielską;
- na odrzucenie zgodził się drugi rodzic posiadający w tym zakresie władzę rodzicielską
albo
- gdy odrzucenie dokonywane jest wspólnie przez oboje rodziców (posiadających władzę rodzicielską w tym zakresie)
Rodzice do złożenia oświadczenia nie będą już potrzebować zgody Sądu. Jednakże nadal oświadczenie to musi zmieścić się w ustawowym terminie 6 miesięcy, o którym napiszę w osobnym artykule.
W sytuacji niespełnienia w.w. warunków rodzice nadal będą musieli zwrócić się do Sądu (nowelizacja wskazuje, że zasadnym będzie sąd spadku) o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka. Nowelizacja przewiduje także odpowiedzialność karną za poświadczenie nieprawdy w zakresie okoliczności uprawniających rodzica do odrzucenia spadku w imieniu dziecka bez zgody sądu.
