Czym jest działalność nieewidencjonowana (nazywana nierejestrowaną) ?

Zgodnie z ustawą z dnia - Prawo przesiębiorców (art. 5 ust. 1) Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Pojęcie działalności nieewidencjonowanej stanowi nowość w polskim systemie prawnym. Działalność taka, jak wyraźnie stanowi komentowany przepis, nie jest działalnością gospodarczą, a zatem nie znajdą do niej zastosowania pozostałe przepisy Prawa przedsiębiorców, które odnoszą się do prowadzenia działalności gospodarczej. Należy zatem pamiętać, iż osoba wykonująca taką działalność nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ustawy Prawo przedsiębiorców i innych.

WAŻNE Należy podkreślić, że działalność nierejestrowana nie ma zastosowania do działalności wykonywanej w ramach umowy spółki cywilnej. Dodatkowo z tego rozwiązania nie mogą korzystać typy działalności wymagających koncesji, licencji czy pozwolenia.

Czy wobec powyższego, osoba chcąca prowadzić działalność nierejestrowaną, nie ma żadnych obowiązków? Otóż nie.

Aby skorzystać z tej formy należy spełnić kilka warunków, wymienionych w przytoczonym przepisie. Jakich warunków? otóż:

• nie można mieć zarejestrowanej firmy w ciągu ostatnich 60 miesięcy,
• przychód osiągany z tytułu działalności niezarejestrowanej w żadnym miesiącu nie przekracza połowy minimalnej krajowej płacy (1125 zł w 2019 roku).
• Prowadzenie niezarejestrowanej działalności możliwe jest od 30 kwietnia 2018 roku.

Ustawodawca przewidział możliwość prowadzenia takiej działalności przez osoby, które zakończyły działalność wcześniej niż 12 miesięcy przez wejściem w życie przepisów prawa przedsiębiorców. Skoro ustawa weszła w życie 30 kwietnia 2018 r., to działalność nierejestrowaną mogą podjąć te osoby, które zamknęły swoją poprzednią firmę przed 30 kwietnia 2017 r.

PAMIĘTAJ Podana kwota 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, którą możesz maksymalnie osiągnąć w ciągu miesiąca to kwota brutto, od której należy odprowadzić podatek dochodowy oraz podatek VAT.

Co w sytuacji gdy warunek drugi przestanie być spełniony ponieważ działalność zaczbie przynosić większe przychody?

Jeżeli przychód należny z działalności nierejestrowanej przekroczył w danym miesiącu wysokość 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu. Wówczas w ciągu 7 dni należy złożyć w CEIDG wniosek rejestracyjny.

Dodatkowo konieczne jest złożenie w ZUS druku ZUS ZZA (jeśli przedsiębiorca ma zamiar korzystać z ulgi na start przez 6 miesięcy bez ZUS) lub ZUS ZUA (jeśli przedsiębiorca ma zamiar opłacać składki na ubezpieczenie społeczne). Należy także złożyć pierwszą deklarację ZUS DRA, za pierwszy miesiąc podlegania składkom.

 PRZYKŁAD

Pan Tomasz prowadzi tzw. działalność nierejestrowaną, będąc tzw. "złotą rączką", od 1 sierpnia 2019 roku.

W lutym wykonał dwie usługi na:

10.08 - 200 zł
26.08 - 500 zł

- łącznie zarabiając 700 zł, co oznacza iż limit przychodu nie został przekroczony, więc w dalszym ciągu może być prowadzona tzw. działalność nierejestrowana.

We wrześniu pan Tomasz wykonał trzy usługi na kwoty:

4.09 - 300 zł
10.09 - 800 zł
27.09 - 200 zł

- łącznie zarabiając 1300 zł, tym samym przekraczając minimalny próg o 175 zł.

Pan Tomasz  jest zobowiązany zarejestrować działalność gospodarczą, w terminie 7 dni od dnia przekroczenia limitu, dokonując wszystkich formalności (m.in. złożenie wniosku CEIDG-1), czyli do 4.10.2019 r.

Składki ZUS w działalności nierejestrowanej

Jeśli spełniasz warunki do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej, ale nie posiadasz tytułu ubezpieczenia (nie masz opłacanych składek ZUS oraz nie jesteś studentem poniżej 26 roku życia) - to w takim przypadku nie podlegasz obowiązkowi ubezpieczeń. Prowadząc działalność nierejestrowaną nie masz obowiązku opłacania żadnych składek na ubezpieczenie społeczne, a także składki zdrowotnej.

PAMIĘTAJ Jeżeli prowadzisz działalność nierejestrową, ale świadczysz usługi na podstawie umów (np. umowy zlecenie), to podlegasz ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca. Wówczas to podmiot, który zawarł z Tobą umowę (dtuga strona umowy) jest płatnikiem składek i to on ma obowiązek dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnych oraz opłacania składek ZUS. Wyjątek w tym zakresie stanowią studenci, którzy nie ukończyli 26 lat.

Czy prowadząc działalność nieewidencjonowaną musisz odprowadząć podatek dochodowy? TAK

Prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej nie zwalnia z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego z tytułu osiąganych dochodów, przychody z tego tytułu nie są bowiem zwolnione od podatku.

Jednak jako osoba prowadząca taką działalność nie musisz odprowadzać okresowych (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy. Osiągnięte przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej należy wykazać  w zeznaniu rocznym PIT-36, w specjalnie przeznaczonym to tego celu wierszu 9: "Działalność nierejestrowana, określona w art. 20 ust. 1ba ustawy". 

KOSZTY PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI

Koszty uzyskania przychodów związane z prowadzeniem działalności nierejestrowanej (np. zakup surowców do wytworzenia sprzedawanego produktu, zakup narzędzi do wykonywania usług) należy odpowiednio dokumentować oraz dokumentację tą przechowywać dla celów dowodowych związanych z ustaleniem dochodu.

Czy prowadząc działalność nieewidencjonowaną musisz odprowadząć podatek VAT? co do zasady TAK

W kwestii dokumentowania sprzedaży, nawet w przypadku działalności nierejestrowanej, należy odnieść się do definicji działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zatem Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność nierejestrowana co do zasady może korzystać ze zwolnienia z VAT, np. ze względu na limit obrotów, o czym więcej w artykule: Zwolnienie z VAT - kto może z niego skorzystać? Korzystając ze zwolnienia z VAT ze względu na limit, podatnik dokumentuje swoją sprzedaż poprzez wystawienie faktury bez VAT. Zakres danych tego typu dokumentu określa par. 3 pkt 1 oraz 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 grudnia 2013 roku w sprawie wystawiania faktur.

Zwolnienie z VAT nie obowiązuje jeżeli:

sprzedajesz:

• metale szlachetne, wyroby jubilerskie lub inne towary wymienione w załączniku nr 12
• ustawy o VAT,
• towary opodatkowane podatkiem akcyzowym z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów
• tytoniowych i samochodów osobowych,
• w niektórych przypadkach budynki, budowle lub ich części,
• tereny budowlane,
• nowe środki transportu

świadczysz usługi:

• prawnicze,
• w zakresie doradztwa,
• jubilerskie,

nie posiadasz siedziby działalności gospodarczej w Polsce.

Czy jako osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną, musisz prowadzić ewidencję? TAK

Prowadzenie działalności nierejestrowanej wymaga prowadzenia ewidencji dla celów podatku VAT. 

Dokonując sprzedaży towarów i usług, należy wystawiać dokumenty uproszczone zawierające dane sprzedającego – nierejestrującego działalności. Dokument taki powinien zawierać:

• datę wystawienia,
• numer kolejny,
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
• miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
• cenę jednostkową towaru lub usługi,
• kwotę należności ogółem.

Dokument ten może być oznaczony jako faktura uproszczona lub po prostu faktura. Zwolnieni z podatku VAT prowadzący działalność nierejestrowaną powinni się posługiwać dokumentami uproszczonymi, zaś w przypadku podatników VAT należy wystawiać pełne faktury. ISTOTNE, że co do zasady nie wystąpi również obowiązek ewidencjonowania transakcji na rzecz konsumentów i rolników ryczałtowych na kasie fiskalnej, jednakże istnieją czynności, do których należy zastosować kasę.W przypadku tego typu czynności również prowadzący działalność nierejestrowaną musi mieć kasę fiskalną.

Jeżeli nadal masz wątpliwości, chcesz się doradzić czy taka forma prowadzenia biznesu będzie dla Ciebie odpowiednia możesz skorzystać z porad online, dostępnych TUTAJ, pomożemy Ci wybrać najepszą formę prowadzenia działalności.